Wolnomularstwo. Podstawowa wiedza

Korzenie Masonerii

Dwa najstarsze masońskie dokumenty przechowywane w Muzeum w Wielkiej Brytanii pochodzą z:

1390 – „Regius Manuscript” w którym wspomina się o królu Salomonie jak i aleksandryjskim matematyku Euklidesie (300 p.n.e).

1450 – Manuskrypt Matthew’a Cooke’a (Matthew Cooke Manuscript) który składa się z dwóch części: Historia i Dawne obowiązki. Dokumenty te opisują: 7 sztuk objawionych – do których zalicza się: gramatykę, retorykę, dialektykę, arytmetykę, geometrię, muzykę i astronomię.  Owe nauki tworzą fundament wolnomularstwa. Skąd się więc wzięły?

3500 p.n.e – za sprawą biblijnego potomstwa Lameka, szczególnie syna Tubal-Kain metalurga, księcia w południowej Mezopotami.

Lamek należał do 4 pokolenia po Henochu, syna Kaina z Kiszu. Żył razem z potomkami przed biblijnym potopie.  Ową wiedzę spisali na dwóch niezniszczalnych kamieniach mazzebah: marbyll (marmur lub skała krystaliczna, który nie mógł spłonąć) i latres (rodzaj metalu – ponieważ nie poddawał się korozji wody). Tutaj dochodzi do błędu powielanego do dnia dzisiejszego. Otóż owe kamienie nazywane pilers, błędnie zinterpretowano jak filary (kolumny) które utożsamiane są z symbolami masonerii. W starohebrajskim istniały dwa zupełnie różne słowa, które w angielskiej wersji Starego Testamentu przetłumaczono jako pillar: ammud (filar, kolumna, słup dymu) oraz mazzabah (Stella lub ołtarz). Następnie po biblijnym potopie kamienie odnalazł Hermes Trismegistos (uważany za twórcę alchemii i geometrii, utożsamiany jako grecki Tot) który przepisał zawarte teksty z kamieni na tzw. Szmaragdową Tablicę… (patrz więcej TU) [0]

1888/89 – William Petrie w czasie ekspedycji na Pustynię Libijską znalazł dowody istnienia szczególnych Gildii, które zdają się być prekursorami wolnomularstwa. W ruinach miasta zbudowanego ok. 300 l.p.n.e ekspedycja wykopała szereg zwojów papirusowych. jeden z nich opisuje gildię, która zbiera sie na sekretnych spotkaniach w światyni już ok.2000 l. p.n.e. Tematem spotkań były czas pracy oraz zasady wynagrodzenia. Gildie wspomagały wdowy, sieroty i robotników. Struktura takiego cechu jest bardzo podobna do wolnomularstwa co za zębia się również z interpretacją Hirama i budowniczych Światyni Salomona. (Patrz więcej Ryty masońskie)

XVII – Pierwsze wzmianki zwracające uwagę opinii publicznej na temat Masonerii był William Morgan, który został oczywiście zabity w niewyjaśnionych okolicznościach dnia – uwaga – 11.09.1867/8! Ciało znaleziono w październiku 1827 roku na brzegu jeziora Ontario w stanie Nowy Jork. Patrz więcej:

O pierwszej na świecie partii antymasońskiej

Chronologia oficjalna

XIV wiek – początek Wolnomularstwa, Szkocja, której założycielami są Templariusze, którzy po likwidacji swego zakonu zbiegli z Francji.  Owe początki wolnomularstwa są mgliste i niepewne, jednakże dociekania i dopasowywanie historycznych źródeł pozwala odtworzyć owe początki.

Cel – budowa lepszego świata. (i to dosłownie, co opiszę w innym artykule).

Motto Wolnych masonów ” Ordo Abchao – porządek z chaosu”

„Wolnomularz” nazwa ta utarła się najprawdopodobniej w XII wieku.

Opierając się na wydarzeniach Hirama, Wolnomularz to inaczej kamieniarz, a raczej robotnik zajmujący się obróbką specyficznego kamienia nazywanego z ang. Freestone, dlatego free mason-  czyli wolny mularz. (wykwalifikowany robotnik: uczeń, a po 7 latach stawał się czeladnikiem i tak dalej).

Z ang. freemason, lub freestone mason oznacza „wędrujący kamień”. Współczesna nazwa wolnomularstwa powinna brzmieć zatem „wolne murarstwo” lub „wolnomularstwo”, analogicznie do form występujących w językach zachodnich, gdzie „maçon”, „mason”, „Maurer”  znaczą tyle co murarz. Słowo „murarz” i „mularz” były synonimami, to drugie słowo wyszło z użycia. Tak więc wolnomularstwo to stowarzyszenie zajmujące się kultywowaniem, wymianą i skupianiem wiedzy budowlanej, za którą stoi święta geometria. Były to cechy rzemieślnicze, początkowo ściśle hermetyczne pilnujący swój fach rzemieślniczy.

A czemu wolny mason? Człon „wolny” oznacza osobę niepodległą żadnemu panu, mogącą tym samym odbywać długie podróże, które poszerzają horyzonty, ale i sprzedawać dzięki temu swoje umiejętności i usługi. (byli zwolnieni z podatków).  Aby się nawzajem poznać jak i informować o swoich kwalifikacjach zawodowych wykształcili system symboli za pomocą tajnych znaków, który określał ich przynależność do cechu (wolnomularstwa).  Pierwszy słowo freemason użyto w angielskim tekście z 1375 roku  – a dokładniej napis ten znajdował się na epitafium kamieniarza z kościoła St Gites w Sidbury który brzmiał „ John Stone, wolny mularz”. [1]. Miejscem spotkań wolnych mularzy był warsztat rzemieślniczy,a raczej przylegająca do niego szopa, zwana lodge – loża, gdzie przechowywano narzędzia.

Ruch wolnomularstwa posiada 3 okresy; legendarny (powiązany z Hiramem), operatywny i spekulatywny. Ale o tym za chwile.

Cele wolnomularzy

Celem Wolnomularstwa dążenie do odnowy społeczeństwa i jednostek. W jej lożach głoszono wolność, równość i braterstwo, tolerancję; potępiano wszelkie formy autorytaryzmu oraz religijnej czy ideologicznej przemocy, prowadzono walkę z dogmatycznym Kościołem i jego instrumentami prześladowań, począwszy od Świętego Oficjum. Walczono o swobodę zrzeszenia się, słowa i druku, żądano zniesienia cenzury, zarówno świeckiej, jak kościelnej, pańszczyzny, wyroków bez procesów, domagano się reprezentatywnego parlamentu i kontrolowanego przez opinie publiczną rządu, angażowano się na froncie budowy dobrobytu, obowiązku kształcenia, krzewienia kultury. „Bracia przeklęci. Historia masonerii” Roberto Gervaco, str. 14

Stopnie i symbolika

W latach 20 – tych XVIII wieku, krótko po powstaniu Wielkiej Loży Anglii masoński rytuał oparto na 3 stopniach wtajemniczenia tzw. stopnie (z ang. degrees) niebieskie zwane królewskimi (wcześniej były 2 stopnie).

I stopień – uczeń, gdzie dostaje fartuszek.

II stopień – czeladnik, charakterystyczny rytuał z czarną opaską na oczach.

III stopień – mistrz, wiąże się ze stowarzyszeniem przysięgą.

Potem dochodzi Stopień Królewskiego Sklepienia. Oczywiście każdy Mistrz ma prawo dołączyć do Rytu Yorku (9 kolejnych poziomów) lub Rytu Szkockiego (mający 32 stopnie wtajemniczenia). 33 stopień jest nadawany jako tytuł honorowy.

Rytuał masoński obraca się wokół historii życia głównego budowniczego Króla Salomona, Hirama Abiffa, rzekomego mistrza mularskiego.

Wielkie Światła wolnomularstwa to rekwizyty lóż:

a) Biblia, Koran, Tora, Wedy lub Awesta w zależności od większości wyznawców w danej loży.

b) węgielnica

c) cyrkiel

Cyrkiel i węgielnica – uniwersalny symbol dobrej reputacji, miłosierdzia i braterskiej miłości. (węgielnica- znaczenie nieznane, natomiast cyrkiel – zobowiązanie wobec współbraci i społeczeństwa. Powściąganie pragnień i namiętności. Symbol Słońca.

Określenie „sztuka królewska” dotyczy w równym stopniu architekturę jak i alchemię.

Loże i świątynie – symbolicznie przedstawiają Świątynie Salomona z Jerozolimy [2].

Motyw rytualny:

1360 p.n.e  Izraelici wraz zMojżeszem opuszczją Egipt i przybywają doswojej ziemi obicanej. (król Izraelitów panujący w Jerozolimie).

Hiram z Tyru wg Biblii był największym architektem wszechczasów, używając stopów i odlewów oraz zarządzał robotnikami. Zbudował św. Salomona ściągając materiał z odległych miejsc i zatrudniając 300 tyś. robotników! To właśnie zarządzanie tak olbrzymią ilością ludzi podzieląc ich na cechy i uczniów, czeladników i mistrzów (która oznacza 3 podstawowe stopnie wolnomularstwa tzw. linia błękitna/królewska) a każda grupa odznacza się innym ubiorem i hasłem. To właśnie w tamtych  czasach trzech robotników chcąc uzyskać hasła, by dostąpić stopnia Mistrza: zamordowali  i pochowali Hirama gdzieś na terenie Libanu, sadząc na grobie gałązkę akacji.

Świątynia Salomona (ok. 950 p.n.e.) wg Johna Michell’a  to:

„legendy o Świątyni Salomona opisują ją jako instrument mistycznej czy tez kapłańskiej nauki, będący swego rodzaju alchemią, za pomocą której gromadzono przeciwnie naładowane cząsteczki Ziemi i atmosfery, a następnie w rytualny sposób łączono je ze sobą. Powstałym z tego połączenia produktem był duch, który błogosławił i naród Izraela”.

Król Salomon– syn króla Dawida, uważany za najmądrzejszego z krółów. M.in pozwalał na swobodę wyznawanej wiary (wielobustwo) oraz uznawał poligamię czyli życie z kilkoma żonami (sam posiadał harem liczony na około 1000 kobiet). Wg tradycji żydowskiej Salomon korzystał z boskiej technologii, korzystając z magicznego pierścienia i kleinotu, który potrafił cicho i precyzyjnie ciąć kamień (rodzaj lasera?). Nie bez kozery uznawany był za mistrza magii.  To własnie w światyni salomona przechowywano  Arkę Przymierza w tzw. „Sanctum Santorum„. (lewitowała)

1723 – zaczyna oficjalnie obowiązywać powyższa legenda, w której Loże wywodzą się więć od budowniczych Św. Salomona.

Narzędzia posłużone do zamordowania Hirama stały się emblematami lóż:

Jubelas użył poziomicy – precyzja wykonania

Jubelos użył żelaznej węgielnicy – prostota działania

Jubelun użył młotka – dowolność stosowania

Loża – grupa kamieniarzy określająca miejsce spotkań. Obecnie współtworzą nazwę grupy.

XVII wieku narzędzia te zaczęły obrazować proces rozwoju duchowego w której węgielnica stała się symbolem boskiego umysłu a cyrkiel wyznacznikiem świadomości.

Symbole:

„G” – symbol Boga lub geometrii (tożsame) tzw. Wielki Geometa, Architekt. W istocie religia i geometria się zlewały, a stronnictwo jednej dziedziny przechodziło w drugie. Tak więc  Wielki Architekt = geometria. Przykłady? Leon Battista Albertee (1404 – 1472) – koncepcja proporcji i perspektywy. Idea mikrokosmosu (człowiek) i makrokosmosu (bóg) z jego prawami proporcji ustalonymi przez bóstwo w roli architekta.

Rysunek człowieka wpisanego w koło – przez rzymskiego architekta Marcusa Vituriusa Polio w III Księdze Architektury (filozofii okultystycznej). Postać pokazuje Złoty podział.

Co ciekawe w II księdze Architektury Roz. 27 i 28 – opisano ciało i duszę albo osobowość człowieka w kategoriach geometrii. Ludzkie ciało zawiera liczby, ciężary i elementy a że człowiek jest stworzony na podobieństwo Boga, te elementy są z harmonizowane.

Agrippa – stwierdził, że najbardziej idealna geometria ciała służy idealnemu typowi osobowości czy duszy, dając naturalnie takiej osobie najwspanialszy los. Zwraca również uwagę, że ma proporcje gamy muzycznej – co z kolei w prostej linii wiedzie do duszy. Dlatego starożytni np. grecy posługiwali się muzyką do odstraszenia złych duchów.

Oko Opatrzności – Piramida z Okiem, wszystkowidzące oko. Symbol najwyższego bytu, wielkiego architekta wszechświata pojawia się w Masonerii w XVIII wieku. Rodowód sięga prawdopodobnie starożytnego Egiptu-  Oko Horusa- symbol potęgi i opieki. Oko opatrzności symbol wszystko-widzącego oka ma swoje źródło w mitologii egipskiej i symbolu Oka Horusa. W kulturze zachodu po raz pierwszy używany w XVII i XVII w.

1797 – pierwsze wzmianki o Oku w literaturze masońskiej. „Monitor Mularski” Thomasa Smith Webb’a.

„Choć nasze myśli, słowa i czyny mogą pozostać ukryte przed oczami ludzi, Wszystkowidzące Oko, któremu posłuszne są Słońce, Księżyc oraz gwiazdy i pod którego opieka nawet komety wykonują swoje zdumiewające obroty, przenika do najgłębszych zakamarków ludzkiego serca i nagrodzi nas wedle naszych zasług”.

1798 – dochodzi do wzrostu zainteresowania starożytnym Egiptem, kiedy to Napoleon prowadzi tam kampanię. Ale już wcześniej hrabia Alessandro Cagliostro stworzył masoński ryt egipski, oparty na połączeniu mularstwa z egipską magią. Dodatkowo stwierdził, iż reprezentuje Zakon Templariuszy, do którego wstąpił na Malcie (niezależna loża). Wpływy egipskie w masonerii w XIX wieku są bardzo rozpoznawalne jak np. piramida oraz piramida z okiem opatrzności- symbol najwyższego bytu, wielkiego architekta wszechświata.

Obeliks – związek ze słońcem i zjawiskami astronomicznymi. Również symbol ciągłości, władzy, stabilności, zmartwychwstania, nieśmiertelności.

1300 -1400 – pojawiły się pierwsze normy etyczne wolnomularstwa tzw. „Old Charges” opracowane w Anglii (głownie wsparcie się wzajemnie). Najobszerniejszy z 1410 r. przypisuje się Karolowi Młotowi – pierwszemu mularzowi Francji str. 10

Masoneria w XVIII wieku

XVIII – wolnomularstwo opowiada się za racjonalizmem, deizmem i tolerancją. Dużą uwagę pochłania Alchemia – czyli sztuka przemiany materii wraz z manipulacją falami świetlnymi. (patrz: Wolnomularstwo a nauki tajemne).

Byciem masonem wg słów „praca nad surowym kamieniem” odnosiła się już nie do budowli wg świętej geometrii a udoskonaleniu samego siebie  zgodnie z moralnością chrześcijańsko – oświeceniową. Był to więc okres w którym praktycznie nie było intelektualisty, który nie byłby członkiem jakiejś loży: artyści, pisarze, filozofowie, wyżsi urzędnicy państwowi (adwokaci i wojskowi) aż po władców -wszyscy chcieli być masonami! DE FAKTO WSTYDEM BYŁO NIE NALEŻEĆ DO TEGO STOWARZYSZENIA. Przykłady? Johann Wolfgan Goethe, Amadeus Mozart, Fryderyk Wielki,  Diderot, Wolter, Knigge, oraz prezydenci USA jak chociażby Thomas Jefferson czy Jerzy Waszyngton. (temat Masonerii w USA  poruszę w oddzielnym artykule). Jest to również okres, gdzie w szeregach bractwa zaczyna dochodzić do napływu nowych członków, wywodzących się ze szlachty i burżuazji, czyli ludzi inteligentnych,  myślicieli, którzy z rzemiosłem kamieniarskim nie mieli już nic wspólnego.  Wolnomularstwo musiało więc zmienić nazwę, gdyż osoby te zaczęli znacznie przewyższać liczebnie resztę współtowarzyszy wolnomularzy. (stowarzyszenie operatywne).  Z czasem więc nazwę Wolnomularstwa zamieniono na Masonerię. Owe osoby nie związane z rzemiosłem nazywano masonami. (stowarzyszenie spekulatywne). [3] To własnie w tym czasie do Masonerii są przyjmowani inni członkowie, jak Różokrzyżowcy [4]. Dlatego stopień ten pojawia się w strukturach masońskich w Europie w XVIII wieku. Dodatkowo aby podnieść prestiż owej loży, wolnomularze starali się pozyskać na stanowisko Wielkiego Mistrza przedstawicieli angielskiej arystokracji i tym samym przesunąć organizację w centrum wyższych sfer. Ten cel został osiągnięty w 1721 r.

Zmiana idei wolnomularstwa

XVII wieku pojawia się dwie hipotezy w sprawie tego zagadnienia:

1. iż potomkowie Templariuszy jako pierwsi wprowadzili do lóż operatywnych (nastanie celu duchowego oczyszczenia) elementy pozazawodowe i zmienili praktyczne cechy w filozoficzno-spekulatywne bractwa o humanitarnym profilu.
2. Za sprawą Różokrzyżowców – mistyczno-teozoficznej sekty założonej na początku XVII w. a sprowadzona do Anglii przez lekarza Roberta Fludda.

27.12.1716 – zebranie wolnomularzy aby zjednoczyć loże Londynu w jedną nadrzędną organizację, ponieważ napływ nowych członków jak i wielu nowo powstałych lóż w skutek niekontrolowanego już napływu osób niezwiązanych z cechami (niezawodowców jak to dzisiaj byśmy stwierdzili), a związanymi z intelektem. Taka diametralna zmiana sił mogła spowodować chaos w ruchu wolnomularstwa na świecie i destabilizacje jej funkcjonowania.

24.06.1717 – w piwiarni „Goose and Gridiron Ala House” powstaje Wielka Loża Londynu w wyniku połączenia czterech lóż Londynu tj: „Crown Ale House” z piwialni „Pod Koroną”, Apple Tree Tavern przy Charles Street oraz Rummer and Grapes Tavern (karczma pod Szklarnią i Winogronem).  Tym samym powstaje serce organizacji wolnomularstwa, która staje się macierzystą lożą wszystkich późniejszych lóż wolnomularstwa na świecie. [4 a] Pierwszym Wielkim Mistrzem staje się Anthony Sayer, urzednik państwowy ds finansów.

Aby podnieść prestiż owej loży, wolnomularze starali się pozyskać na stanowisko Wielkiego Mistrza przedstawicieli angielskiej arystokracji i tym samym przesunąć organizację w centrum wyższych sfer.

1717 – pierwszym królewskim członkiem Masonerii zostaje książę Walii Fryderyk Ludwik.

Ustalenie zasad, norm  i reguł:

1300 -1400 – pojawiły się pierwsze normy etyczne wolnomularstwa tzw. „Old Charges” opracowane w Anglii (głownie wsparcie się wzajemnie). Najobszerniejszy z 1410 r. przypisuje się Karolowi Młotowi – pierwszemu mularzowi Francji str. 10

1720 – Wilekim Mistrzem zostaje Jean Theophil Desagurieus – hugenocki pastor (1683 – 1744) dzięki czemu wolnomularstwo, a szczególnie Wielka Loża Anglii zaskarbiło sobie uznanie, prestiż jak i uwagę angielskiego establishmentu. (przez co loże doświadczył dużego napływu nowych osób z warstw możnych Panów jak arystokratycznych członków. Sam Jean był bardzo szanowany i poważany. Uchodził za kopalnię wiedzy i żywym chodzącym archiwum. W 1714 dzięki prezesowi newtonowi zostaje członkiem Królewskiego Towarzystwa naukowego. Podróżował po świecie, towarzyszy przy inicjacji wysoko urodzonych oraz prowadził wykłady:

„Cała wiedza o przyrodzie jaką posiadamy – pisał – opiera się na faktach. Bez obserwacji i doświadczeń nasza filozofia natury nie była by niczym innym, jak tylko nauką słów i niezrozumiałego żargonu”

W 1721 – nakreslił plan Wielkiej Księgi pt. „Konstytucja masonów, obejmujące historię, obowiązki i reguły tego dawnego i czcigodnego bractwa” będąca zbiorem praw i kodeksu etycznego, została opracowana przez jego przyjaciela A.Jamesa Andersona  (w 1738 pojawiły się kolejne edycje) [4b] Cel: zjednoczenie ludzkości w imie rozwoju ducha i umysłu.

1723 – wielebny James Anderson publikuje  Konstytucję wolnomularstwa (Constitutions of the Free-Masons) na podstawie średniowiecznych tekstów tzw. „ Gotyckich ordynków”.

Konstytucja zawiera podstawowe organizacyjne zasady moralne, filozoficzne jak i wiedzę tajemną. [5] Celem masonerii staje się obrona wartości chrześcijańskich, lojalności wobec rządu, zachowanie tajemnic. Członkowie byli aktywistami dla służby społecznej. Finansowali szkoły, szpitale, przytułki itp. Regułą miała być sprawiedliwość i cnota, a ideałami zaś wolność, równość i sprawiedliwość.

12.12.1724 – Wielki Mistrz Filip Wharton – kolejny bogacz, manipulant, kombinator, spryciaż, awanturnik, kochanek i naciagacz (ale i agent szpieg Stuartów)  zakłada nową lożę-  Stowarzyszenie Gorgomonów jako kolejna odnoga Masonerii w Londynie w tawrnie Zamkowej mająca swoją kwaterę. Ich Pają siegać budowy wiezy Babel a gorgomoni wywodza się z czasów na tysiąc lat przed Adamem.Załozycielem pierwotnie miał być cesarz Chiński Chin-Quaw-Ku-Po. masoni którzy mieli zaszczycić owa loże musieli się zdegradować ze wszystkim posiadanych do tej pory stopni. W parmie Jakub III odznacza go orderem Złotej Podwiązki. Podróżówał po dworach Europy tworząc intrygi i polityczne zawirowania u władzy. 1730 Samuel Richard opisuje jego ekscesy za czasów rządów Whartona w ksiąxce „Anatomia masonerii” która kładzie wielki cień na ich ideały i zasługi wypracowane przez lata.(oczywiście na pomoc pośpieszył Desaguliers bisząc „Obrona masonerii” ale nie za wiel to sie zdało). [5a]

Powstaje schizma w Masonerii, której wynikiem był rozłam na dawnych i nowoczesnych.

17.07.1751 – powstaje konkurencyjna Wielka Loża tzw. Najdawniejsze i Najznamienitsze Bractwo Wolnych i uznanych masonów. Byli to konserwatyści, kontynuujący masońskie tradycje tzw. Starzy (wielką Lożę Anglii nazywano „Nowymi”). Spowodowało to rywalizację obu lóż co w nastepstwie doprowadziło do rozłamu w masonerii. henry Sadler w dziele „Masonic Fact and Fictions” zdołał wykazać, że załozyciele konkurencyjnej Wielkiej Loży (dawnych) należeli w wiekszości do Wielkiej Loży Irlandii. „Starzy” zaczeli rosnąc siłe, szybko zyskująć liczbe i szacunek w Europie na równi z „nowoczesnymi”.

10.08.1813 – Jego Wysokość diuk Sussex, syn króla Jerzego III i Wielki Mistrz Wielkiej Lozy Anglii wyraził chęć aby bracia ” z obydwu stron… na równych zasadach i we wzajemnym poszanowaniu” pojednali sie i zjednoczyli.

27.12.1813 – Aby zażegnać coraz bardziej narastającego konfliktu w Freemasons Hall w Londynie dochodzi do połączenia obu lóż pod jednym sztandarem tj: „Zjednoczoną Wielką Lożę Anglii” z diukiem Sussez jako Wielkim Mistrzem i 646 lożami na liście.

– dlatego też wykluczyła Masonerię ze wspólnoty chrześcijańskiej i traktowała jako śmiertelny wróg. jeszcze ciekawsze, a przynajmniej mocno zastanawiające jest fakt, iż Jan Paweł 2 unieważnił ową bullę i swoich 12 poprzedników.